Odpady to substancje lub przedmioty, których pozbywamy się, zamierzamy się pozbyć lub do których pozbycia jesteśmy obowiązani.
Hierarchia postępowania z odpadami pozwala zmniejszyć obciążenie środowiska naturalnego oraz optymalnie wykorzystać cenne surowce zawarte w odpadach.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach wprowadza następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:
Odpady, których powstaniu nie udało się zapobiec, należy w pierwszej kolejności poddać odzyskowi przygotowując do ponownego użycia lub do recyklingu, a jeżeli to nie jest możliwe należy poddać innym procesom odzysku.
1) Zapobieganie powstawaniu odpadów – zmniejszanie ilości odpadów przez ponowne ich użycie lub wydłużenie okresu dalszego używania produktu.
→ segreguj odpady
→ zagospodaruj odpady kuchenne i ogrodowe (np. w przydomowych kompostownikach)
→ unikaj torebek „jednorazowych” – używaj toreb wielokrotnego użytku, unikaj „jednorazowych” kubków, talerzy, sztućców i ręczników
→ kupuj produkty, które nie posiadają zbędnych opakowań, wybieraj jedno duże zamiast kilku małych
→ kupuj produkty wysokiej jakości
→ kupuj baterie nadające się do ładowania (tzw. akumulatorki) zamiast baterii jednorazowych
→ rób przemyślane zakupy – kupuj tylko to, czego potrzebujesz, nie marnuj żywności
→ racjonalnie korzystaj z papieru – drukuj po obu stronach kartki
→ nadaj drugie życie starym przedmiotom (np. z ubrań można zrobić zabawki dla dzieci)
2) Przygotowanie do ponownego użycia – to odzysk polegający na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach którego produkty lub części produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, aby mogły być ponownie wykorzystywane.
→ wiele rzeczy obecnych w domu, zamiast wyrzucać, można powtórnie użyć, np. wykorzystując szklane butelki, słoiki przy robieniu przetworów
→ kupuj produkty w opakowaniach wielokrotnego użytku (np. butelki zwrotne)
→ nie wyrzucaj zepsutych przedmiotów lub urządzeń, spróbuj je naprawić lub oddaj do naprawy
→ sprzedaj, wymień lub oddaj zużytą odzież, obuwie, używany sprzęt, meble, itd.
→ korzystaj z wypożyczalni różnego rodzaju przedmiotów, sprzętów, itp.
3) Recykling – to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach.
4) Inne procesy odzysku – wszystkie działania, których wynikiem jest użyteczne zastosowanie odpadów zamiast innych materiałów, które zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji.
5) Unieszkodliwianie – to proces niebędący odzyskiem; to przetwarzanie odpadów, których nie można było poddać recyklingowi lub innemu procesowi odzysku.
Zasada bliskości – odpady w pierwszej kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu ich powstania, a jeżeli nie jest to możliwe, to powinny zostać przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać przetworzone.
Niesegregowane lub nieodpowiednio zagospodarowane odpady, nieodwracalnie degradują środowisko i mogą przyczyniać się do powstawania chorób o podłożu nowotworowym zarówno u ludzi, zwierząt jak i roślin. Pamiętaj, że odpadów niebezpiecznych nie można spalać, zakopywać, wyrzucać do lasu, wylewać do kanalizacji i gruntu.
